Τι είναι ο Διαβήτης Κύησης ?
Είναι μια μορφή διαβήτη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο δεύτερο τρίμηνο. Χαρακτηρίζεται από αυξημένες τιμές σακχάρου στο αίμα και συνήθως οι τιμές επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα μετά τον τοκετό.
Ποια είναι τα αίτια ?
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, που παράγεται από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, με κύρια δράση τη μεταφορά τη γλυκόζης στα κύτταρα με σκοπό την ρύθμιση της ευγλυκαιμίας(φυσιολογικής γλυκόζης στο αίμα). Ο διαβήτης λοιπόν εμφανίζεται όταν το σώμα δε μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγεται ή η ινσουλίνη που παράγεται δεν επαρκεί για τις ανάγκες του σώματος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να μεγαλώσει. Οι ορμόνες όμως αυτές κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου της μητέρας στο αίμα.
Συνεπώς, ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται όταν τα β-κυττάρα του παγκρέατος της μητέρας αδυνατούν να ανταποκριθούν στις φυσιολογικά αυξημένες ανάγκες σε ινσουλίνη. Είναι μια από τις πιο συχνές επιπλοκές στην εγκυμοσύνη καθώς εμφανίζεται στο 5-18% των εγκύων.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου ?
Γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο για Διαβήτη Κύησης είναι :
- Γυναίκες Ηλικίας μεγαλύτερη από 25 ετών
- Γυναίκες με υπερβάλλον σωματικό βάρος (Υπέρβαρες – Παχύσαρκες)
- Μειωμένη Φυσική Δραστηριότητα — Καθιστική ζωή
- Προδιαβήτης
- Ιστορικό διαβήτη σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια
- Ιστορικό μακροσωμίας σε προηγούμενη εγκυμοσύνη (δηλαδή βάρος γέννησης πάνω από 4 κιλά)
Πως γίνεται η διάγνωση ?
Η διάγνωση γίνεται με τη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου), η οποία γίνεται μετά τη λήψη 75 γραμμαρίων άνυδρης γλυκόζης. H εξέταση συνήθως προτείνεται την 24-28 εβδομάδα της κύησης. Μετράται το σάκχαρο αίματος πριν τη λήψη του διαλύματος, στα 60 λεπτά και στα 120 λεπτά. Η δοκιμασία πρέπει να γίνεται το πρωί μετά από 8ωρη-14ωρη νηστεία και πρέπει τουλάχιστον τις 3 προηγούμενες ημέρες να ακολουθούμε μια κανονική τυπική διατροφή.
Η εξέταση θεωρείται φυσιολογική, όταν οι τιμές σακχάρου νηστείας είναι κάτω από 92 mg/dl, στη μία ώρα <180 mg/dl και στις δύο ώρες <153 mg/dl. Αν έστω και μια τιμή είναι πάνω από τα όρια αυτά, τότε διαγιγνώσκεται διαβήτης κύησης
Ποια η αντιμετώπιση?
Μέσω της Διατροφής
Συστήνεται μια διατροφή με ελεγχόμενη και σταθερή ποσότητα υδατανθράκων καθημερινά. Στόχος μας είναι να καταναλώνουμε υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. Ο γλυκαιμικός δείκτης (ΓΔ) είναι ένα σύστημα κατάταξης των τροφών που περιέχουν υδατάνθρακες και μας δείχνει πόσο αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, 2 ώρες μετά την κατανάλωσή τους.
Η τιμή του ΓΔ διαφέρει από τροφή σε τροφή και όσο υψηλότερος είναι σε ένα τρόφιμο, τόσο περισσότερο αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα μόλις το καταναλώσουμε. Η κλίμακα ταξινόμησης κυμαίνεται από 0 έως 100.
- Χαμηλός ΓΔ: <55
- Μέτριος ΓΔ: 56-69
- Υψηλός ΓΔ: >70
- Ανώτατη τιμή ΓΔ: 100 (γλυκόζη)
Επιπλέον η διατροφή που θα ακολουθήσουμε θα έχει ως στόχος την αποφυγή της υπερβολικής αύξησης του βάρους. Η αύξηση του βάρους θα πρέπει να είναι σταδιακή με το μεγαλύτερο μέρος του βάρους να αποκτάται κατά τους τελευταίους 3 μήνες. Κατά το πρώτο μισό της εγκυμοσύνης η αύξηση θέλουμε να είναι μέτρια, Μετά τον 5ο μήνα, το βάρος αυξάνεται περισσότερο, καθώς τότε η αύξηση και ανάπτυξη του εμβρύου και του πλακούντα είναι μεγαλύτερη. Βέβαια αυτό εξαρτάται και με το βάρος που έχουμε στην αρχή της εγκυμοσύνης.
Σύμφωνα λοιπόν με το βάρος πριν τη εγκυμοσύνη υπολογίζουμε και τα κιλά τα οποία θέλουμε να πάρουμε στο διάστημα αυτό.
Βρείτε το BMI σας εδώ.https://co-metabolism.gr/ypologismos-bmi-rmr/
Μέσω της Άσκησης
Οι συστάσεις αναφέρουν επίσης το πόσο σημαντική είναι η καθημερινή άσκηση. Ακόμα και 20 λεπτά περπάτημα μετά από το γεύμα μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην ελάττωση των επίπεδων του σακχάρου. Βέβαια αυτό πρέπει να γίνεται με συνεννόηση με τον γιατρό σας για το είδος άσκησης, τη συχνότητα και την ένταση αυτής. Επιπλέον θα πρέπει να σας ενημερώσει και σε ποιο μήνα της εγκυμοσύνης το επιτρέπει.
Με Αυτοέλεγχο
Η καταγραφή των τιμών σακχάρου όπως και του φαγητού που καταναλώθηκε είναι πολύ βοηθητικό ώστε να δούμε πως αντιδρά το σώμα ανάλογα με το γεύμα που προηγήθηκε. Συστήνονται συνήθως 4 μετρήσεις την ημέρα, κάθε πρωί νηστική και μια ώρα μετά από κάθε κυρίως γεύμα.
Συνήθως οι στόχοι είναι:
- Το πρωί πριν το πρωινό: <95 mg/dl
- Μια ώρα μετά τα γεύματα: <130 mg/dl
Οι στόχοι βέβαια αυτοί εξατομικεύονται ανάλογα με την περίπτωση.
Χορήγηση Ινσουλίνης
Αν η διατροφή και η άσκηση δεν είναι αρκετά τότε μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση ινσουλίνης εξωγενώς. Η χρήση ινσουλίνης στις περισσότερες περιπτώσεις αγχώνει τις έγκυες. Να τονίσουμε όμως ότι είναι μια διαδικασία απλή, ανώδυνη και απολύτως ασφαλής, τόσο για την μητέρα όσο και για το έμβρυο. Επιπλέον χορηγείται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό διακόπτεται η χρήση της.
Τι χρειάζεται μετά τον τοκετό ?
Για τις πρώτες 2-3 ημέρες μετά τον τοκετό απαιτείται παρακολούθηση των τιμών του σακχάρου χωρίς όμως κάποια ειδική διατροφή. Μετά από 6 – 8 εβδομάδες συστήνεται η επανάληψη της καμπύλης σακχάρου για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν παραμένει κάποια διαταραχή στον μεταβολισμό της γλυκόζης. Αν η καμπύλη είναι φυσιολογική τότε πρέπει να γίνεται έλεγχος του σακχάρου νηστείας στους 6 μήνες και έπειτα επανάληψη κάθε 1 χρόνο όπως συστήνεται δηλαδή και στο γενικό πληθυσμό.
Συμπερασματικά
Ο διαβήτης κύησης αφορά μια διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης, η οποία εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων χρειάζεται ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα μαζί με τακτική σωματική δραστηριότητα για τη διατήρηση της ευγλυκαιμίας και την ασφαλή ανάπτυξη του εμβρύου.
