Skip to content

Πως Συνδέεται το Άσθμα με τη Διατροφή

Τι είναι το άσθμα ?

Το άσθμα είναι μια χρόνια, μη μεταδιδόμενη νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από την σταδιακή απόφραξη των αεραγωγών των πνευμόνων.  Το άσθμα μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες και χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις. Το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από άσθμα φαίνεται να αυξάνει ανά δεκαετία.  Στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας περίπου το 8,1% των ενηλίκων και το 11,7% των παιδιών πάσχει από άσθμα. Στο 2/3 των παιδιών που έχουν άσθμα, εξαφανίζεται κατά την εφηβική ηλικία και στο 1/3 των περιστατικών επανεμφανίζεται στην ενήλικη ζωή.

 

Ποια είναι τα αίτια?

Η εμφάνισή του επηρεάζεται από γενετικούς αλλά και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα σημαντικότερα αίτια εμφάνισης του άσθματος είναι η έκθεση σε αλλεργιογόνα ή ερεθιστικούς παράγοντες στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η σκόνη, τα ακάρεα του σπιτιού και η γύρη των φυτών. Επιπλέον, το οικογενειακό ιστορικό, η ατμοσφαιρική ρύπανση, το κάπνισμα, η αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων του αναπνευστικού και το υπερβάλλον βάρος αποτελούν τους κυριότερους λόγους ανάπτυξης άσθματος.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα?

Η βαρύτητα των συμπτωμάτων διαφέρει μεταξύ των ασθενών. Το άσθμα μερικές φορές μπορεί να εκδηλώνεται μόνο με έναν ήπιο βήχα. Καθώς αυτό έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας τους, οι ασθενείς το θεωρούν φυσιολογικό και δεν πηγαίνουν σε ιατρό, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της διάγνωσης.

 

Τα συνήθη συμπτώματα είναι:

  • Βήχας ξηρός ή και παραγωγικός
  • Συριγμός κυρίως στην εκπνοή
  • Βάρος ή σφίξιμο στον θώρακα
  • Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)

 

Είδη άσθματος

Με βάση τα αίτια και τα κλινικά χαρακτηριστικά το άσθμα μπορεί να χωριστεί σε:

Αλλεργικό άσθμα: Χαρακτηρίζεται το άσθμα που έχει σαν αίτιο τα αλλεργιογόνα.

Άσθμα μόνο με βήχα: Οι ασθενείς εμφανίζουν ένα ξηρό επίμονο βήχα χωρίς κανένα από τα άλλα συμπτώματα άσθματος.

Νυχτερινό άσθμα: Οι ασθενείς με νυχτερινό άσθμα εμφανίζουν συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας, αφού αποκοιμηθούν. Συνήθως, οι ασθενείς δεν ξεκουράζονται με αποτέλεσμα την χρόνια κούραση.

Ενδογενές άσθμα: Χαρακτηρίζεται το άσθμα που δεν δημιουργείται από αλλεργιογόνα. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται από μη-ειδικά ερεθίσματα όπως είναι το στρες, ο κλιματισμός, ο καπνός, οι έντονες οσμές και οι κλειστοί χώροι.

 

Πως αντιμετωπίζεται ?

 

-Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει στην διαχείριση των συμπτωμάτων του άσθματος και όχι στην ολική αντιμετώπισή του. Συνήθως χορηγούνται βρογχοδιασταλτικά, όπως είναι οι β-αγωνιστές, τα οποία σταματούν τον βρογχόσπασμο των μυϊκών ινών των αεραγωγών που αποτελεί το βασικό χαρακτηριστικό του άσθματος.

-Διατροφή

Παρόλο που καμία διατροφή δεν θεωρείται ειδική για την αντιμετώπιση της νόσου,  πολλές έρευνες δείχνουν ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στο άσθμα, καθώς μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και εξέλιξή του. Τις τελευταίες 2 δεκαετίες, μια σειρά από μελέτες έχουν συνδέσει αφενός τρόφιμα και αφετέρου θρεπτικά συστατικά τροφίμων με την διαχείριση του άσθματος. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:

Φρούτα και λαχανικά

Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητες σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά μπορούν να μειώνουν τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες και να αυξήσουν την παραγωγή αντιφλεγμονωδών ουσιών. Συγκεκριμένα φαίνεται πως τα μήλα και τα εσπεριδοειδή μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος, αλλά και την ένταση των συμπτωμάτων του. Επιπλέον έχει μελετηθεί ιδιαίτερα η συμβολή της βιταμίνη C στα παιδιά καθώς είναι το πιο σημαντικό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στην επιφάνεια των αεραγωγών, βοηθώντας στη μείωση των συμπτωμάτων συριγμού στη παιδική ηλικία. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C είναι οι πιπεριές,  το μπρόκολο,  τα λεμόνια, τα πορτοκάλια, οι φράουλες και η ντομάτα.

Βιταμίνη D

Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι τα κύτταρα του αναπνευστικού συστήματος έχουν υποδοχείς για την βιταμίνη D.  Η λήψη λοιπόν αρκετής βιταμίνης D μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του αριθμού των κρίσεων άσθματος σε παιδιά ηλικίας 6 έως 15 ετών. Η κύρια πηγή βιταμίνης D είναι η ηλιακή ακτινοβολία αλλά υπάρχουν και συγκεκριμένα τρόφιμα που είναι πλούσια στην εν λόγω βιταμίνη όπως τα λιπαρά ψάρια, τα γαλακτοκομικά, τα μανιτάρια και τα αυγά.

Τζίντζερ

Το τζίντζερ έχει συστατικά, όπως τη τζιντζερόλη και η σογκαόλη, τα οποία ενισχύουν την καταπραϋντική δράση των β-αγωνιστών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του άσθματος καθώς συμβάλλουν περαιτέρω στη βρογχοδιαστολή και μειώνουν τη φλεγμονή στους αεραγωγούς.

Κουρκουμάς

Η κουρκουμίνη, το βασικό ενεργό συστατικό του κουρκουμά, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για την υποστήριξη της λειτουργίας των πνευμόνων. Έχει αποδεδειχθεί ότι διαθέτει αντιαλλεργικές ιδιότητες, μιας και ανακόπτει την απελευθέρωση της ισταμίνης και άλλων χημικών μεσολαβητών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της αλλεργικής φλεγμονής.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Στον αντίποδα βρίσκονται τα  γαλακτοκομικά προϊόντα τα οποία, παρότι είναι πλούσια σε βιταμίνη D, φαίνεται ότι μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στη λειτουργία των πνευμόνων. Έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση τους μπορεί να επιδεινώσει την εξέλιξη του άσθματος. Ο μηχανισμός που εμπλέκεται στην εξέλιξη της νόσου μπορεί να έχει να κάνει με τις αντιδράσεις του οργανισμού προς τις πρωτεΐνες του γάλακτος ή των λιπιδίων του γάλακτος. Παρολ’ αυτά δεν υπάρχει ολοκληρωμένη επιστημονική τεκμηρίωση.

 

Συμπερασματικά

Είναι σημαντική η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής και η τακτική σωματική άσκηση στα πλαίσια διατήρησης ενός υγιεινού τρόπου ζωής στους ασθενείς με άσθμα. Οι διατροφικές αλλαγές και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής όχι μεμονωμένα αλλά συνδυαστικά με την υπάρχουσα φαρμακευτική θεραπεία συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Προγραμματίστε μια συνεδρία
Κάντε το πρώτο βήμα σήμερα

Πίνακας περιεχομένων

aristea
ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΑΖΟΥΛΗ

Χημικός - MSc Διατροφή και μεταβολισμός
Απόφοιτη του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ανθρώπινη Διατροφή και το Μεταβολισμό στο Πανεπιστήμιο του Aberdeen. Εργάστηκε ένα χρόνο ως ερευνήτρια στο Rowett Research Institute.