Τι είναι η υπόταση?
Η υπόταση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σταθερά χαμηλές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης. Πρόκειται για μία διαταραχή της ροής του αίματος στην καρδιά και στα υπόλοιπα ζωτικά όργανα. Οι τιμές για τη διάγνωση της υπότασης είναι η συστολική (μεγάλη) πίεση να είναι μικρότερη από 90 mm Hg και η τιμή τη διαστολικής (μικρής) πίεσης να είναι κάτω από 60 mm Hg.
Τύποι υπότασης & Αίτια Εμφάνισης
Υπάρχουν διάφοροι τύποι υπότασης, με πιο χαρακτηριστικούς τους εξής:
Ορθοστατική υπόταση : Αφορά την απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης, που προκαλείται όταν σηκωνόμαστε ξαφνικά από θέση κατάκλισης ή καθιστή θέση. Αυτός ο τύπος υπότασης είναι ιδιαίτερα κοινός στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Μεταγευματική υπόταση: Η πτώση της αρτηριακής πίεσης παρουσιάζεται 1-2 ώρες μετά την κατανάλωση κάποιου μεγάλου και υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες γεύματος.
Νευρωνικά μεσολαβούμενη υπόταση: Σε αυτήν την περίπτωση παρατηρείται πτώση της αρτηριακής πίεσης, συνήθως μετά από συνεχή ορθοστασία. Παρατηρείται κυρίως σε νεαρούς ενήλικες και παιδιά.
Δευτεροπαθής υπόταση: Όταν είναι σύμπτωμα κάποιας ασθένειας ή παρενέργεια φαρμάκων.
Ιδιοπαθής υπόταση: Όταν ο οργανισμός, σύνηθες φαινόμενο στις γυναίκες, παρουσιάζει στη φυσιολογική του κατάσταση χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, χωρίς να δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα
Εποχική υπόταση : Ονομάζεται έτσι καθώς εμφανίζεται μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες εξαιτίας της αυξημένης θερμοκρασίας και πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που δεν απαιτεί ιδιαίτερη μεταχείριση πέραν της αντιμετώπισης των προσωρινών συμπτωμάτων.
Άλλες αιτίες εμφάνισης
- Αφυδάτωση : όταν είμαστε αφυδατωμένοι μειώνεται ο όγκος του αίματος και η πίεση μπορεί να πέσει σημαντικά. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή πρόσληψη υγρών, διάρροιες κλπ.
- Ενδοκρινείς διαταραχές: Ο διαβήτης και η υπογλυκαιμία συνδέονται με την εμφάνιση υπότασης.
- Φαρμακευτική αγωγή : όπως διουρητικά, φάρμακα για υπέρταση, κ.α.
- Καρδιακά προβλήματα : όπως αρρυθμίες.
- Εγκυμοσύνη: στις πρώτες εβδομάδες κύησης παρατηρείται υπόταση στις γυναίκες.
- Τρίτη ηλικία : με τα χρόνια η φυσιολογική πίεση πέφτει και παρατηρείται πως οι άνω των 65 ετών εμφανίζουν συχνά υπόταση.
- Διατροφικές ελλείψεις: ελλείψεις σε σίδηρό και φυλλικό οξύ συνδέονται με την υπόταση.
- Απώλεια αίματος
- Αλλεργική αντίδραση
Συμπτώματα της υπότασης
Η υπόταση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που οφείλονται στην πολύ χαμηλή ροή του αίματος στις αρτηρίες και τις φλέβες, με αποτέλεσμα την χαμηλή παροχή οξυγόνου και θρεπτικών στοιχείων στα ζωτικά όργανα του σώματος. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα άτομα με υπόταση έχουν τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Αστάθεια και ζάλη
- Θολή όραση
- Ατονία
- Ναυτία
- Έντονη κούραση
- Δυσκολία συγκέντρωσης
Τρόποι αντιμετώπισης της υπότασης
Ο τρόπος αντιμετώπισής της εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως η ηλικία, η συνολική κατάσταση της υγείας και η διατροφή που ακολουθεί ο καθένας.
Τα συμπτώματα υποχωρούν όταν κάποιος ξαπλώσει και ανεβάσει τα πόδια του στο ύψος της καρδιάς. Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν κάποιες επιπλέον αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως για παράδειγμα, να σηκώνονται σιγά σιγά από το κρεβάτι ή την καρέκλα και να μη σταυρώνουν τα πόδια τους όταν κάθονται. Επίσης ορισμένες ισομετρικές ασκήσεις και η χρήση καλτσών συμπίεσης συνιστώνται για την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος.
Η άσκηση φαίνεται να επιδρά θετικά στο φαινόμενο της υπότασης καθώς και μια ήπια μορφή άσκησης μπορεί να μειώσει τη φλεβική συγκέντρωση.
Η φαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται μόνο όταν όλες οι διαθέσιμες επιλογές αποτύχουν. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούνται φάρμακα που περιέχουν κυρίως κορτικοστεροειδή και μιδοδρίνη. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής καθώς και κατά πόσο το άτομο είναι πρόθυμο να συμμορφωθεί στις οδηγίες που του δίνονται παίζουν ρόλο στη ρύθμιση της πίεσης.
Υπόταση και διατροφή
Η αντιμετώπιση της υπότασης γίνεται με ορισμένες διατροφικές αλλαγές καθώς και αλλαγές στο γενικότερο τρόπο ζωής ώστε να βοηθήσουν στην συνολική υγεία του ατόμου.
Οι διατροφικές συστάσεις αναφέρουν :
- Επαρκής πρόσληψη υγρών
Είναι απαραίτητη η επαρκής κατανάλωση νερού και άλλων υγρών για την πρόληψη της αφυδάτωσης. Ένας μέσος ενήλικας που ζει σε εύκρατο κλίμα χάνει περίπου 2 λίτρα νερό την ημέρα. Οπότε αυτή η ποσότητα είναι που πρέπει να αναπληρώσει και αντιστοιχεί σε 10 ποτήρια ημερησίως. Παρολ’ αυτά οι συστάσεις εξατομικεύονται, καθώς μεταβάλλονται ανάλογα το φύλο, το στάδιο ζωής και την φυσική δραστηριότητα.
- Κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων
Τα μικρά και συχνά γεύματα είναι πολύ σημαντικά σε άτομα με υπόταση ώστε να υπάρχει μια συνεχής ροή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό, χωρίς μεγάλα διαλείμματα. Ιδιαίτερα στα άτομα με μεταγευματική υπόταση είναι σημαντική η κατανάλωση συχνών και μικρών γευμάτων με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.
- Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ
Το αλκοόλ προκαλεί αγγειοδιαστολή, αφυδατώνει τον οργανισμό και ρίχνει την πίεση. Έτσι λοιπόν τα άτομα με τάση για υπόταση θα πρέπει να το αποφεύγουν ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
- Αύξηση ποσότητας αλατιού
Το αλάτι είναι ίσως το σημαντικότερο συστατικό για την αντιμετώπιση της υπότασης. Ιδιαίτερα τη στιγμή που το άτομο βιώνει τα συμπτώματα υπότασης φαίνεται πως η άμεση κατανάλωση ενός τροφίμου πλούσιου σε αλάτι είναι απαραίτητο. Εύκολοι τρόποι για να αυξήσουμε το αλάτι στη διατροφή :
- Αλμυρά σνακ π.χ. κράκερ, μπισκότα, chips
- Επιπλέον αλάτι στην μερίδα
- Προσθέτουμε 1 κ.γ αλάτι σε ένα ποτήρι με νερό
- Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ
Η απουσία σιδήρου και φυλλικού οξέος στην διατροφή μας μπορεί να μας οδηγήσει σε αναιμία και κατά συνέπεια στην πτώση της πίεσης. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο και φυλλικό οξύ αποτελούν το συκώτι, τα σπαράγγια και τα σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικά.
- Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β12
Η έλλειψη την εν λόγω βιταμίνης έχει συνδεθεί με την ορθοστατική υπόταση. Θα την βρούμε σε τροφές όπως το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Καφές & Τσάι
Η καφεΐνη που περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα στον καφέ και το τσάι αυξάνει την αρτηριακή πίεση ειδικά σε άτομα που δεν καταναλώνουν συχνά μεγάλες ποσότητες καφεΐνης.
Συμπερασματικά
Η αρτηριακή πίεση είναι σημαντικό να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα καθώς τόσο η υπέρταση όσο και η υπόταση είναι πιθανό να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητα συμπτώματα και επιπλοκές. Από την άλλη όμως, ας μη ξεχνάμε πως υπάρχουν άτομα που ζουν με υπόταση χωρίς να βιώνουν ιδιαίτερα συμπτώματα τις περισσότερες φορές. Μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη διατροφή είναι αρκετές ώστε να αισθανθεί το άτομο καλυτέρα.
